Mindfulness i współczucie w miejscu pracy
Mindfulness i współczucie w miejscu pracy: jak przeciwdziałać stresowi i wspierać dobrostan organizacyjny Coraz więcej organizacji na świecie odkrywa potencjał praktyk uważności (mindfulness) i współczucia (compassion) jako skutecznych narzędzi w radzeniu sobie z presją, stresem i emocjonalnym obciążeniem. Wpisując słowo mindfulness w wyszukiwarkę, otrzymujemy dziesiątki milionów wyników – to dowód na rosnące zainteresowanie tym podejściem. Również koncepcja współczucia zyskuje coraz większe uznanie w sektorze zdrowia, edukacji i w środowisku pracy.
Stres to nie nasza wina – ale to nasza odpowiedzialność
Profesor Paul Gilbert, twórca terapii skoncentrowanej na współczuciu, podkreśla, że trudności, z jakimi się mierzymy – chroniczny stres, skłonność do samokrytyki czy lęk – mają głębokie zakorzenienie w naszej biologii i ewolucyjnej przeszłości. Nie jesteśmy winni temu, że nasze mózgi są „czujne” na zagrożenia i wyczulone na porażki – to wynik mechanizmów przetrwania. Ale to my jesteśmy odpowiedzialni za to, jak zarządzamy ich skutkami dziś – w życiu prywatnym i zawodowym.
Ludzki mózg, choć zdolny do empatii, twórczości i planowania, jest także źródłem nieustannego martwienia się, analizowania przeszłości i przewidywania zagrożeń. Działa jak teflon wobec dobrych doświadczeń, a jak rzep wobec negatywnych – co wyjaśnia, dlaczego tak łatwo wpadamy w wir stresu i niepokoju. Jak pokazują badania Sapolsky’ego, kiedy stres staje się przewlekły, prowadzi do wyniszczenia organizmu, zaburzeń metabolicznych, problemów immunologicznych, hormonalnych, a nawet chorób psychicznych.
Praktyki współczucia i uważności jako odpowiedź na wyzwania
W tym kontekście uważność i współczucie nie są już tylko „miłym dodatkiem”, ale wręcz koniecznością. Pomagają zatrzymać się w biegu, ugruntować w chwili obecnej i tworzyć zdrowsze, bardziej ludzkie środowisko pracy. Współczujące podejście w organizacjach to nie tylko lepsze samopoczucie jednostek – to także większe zaangażowanie, lepsza komunikacja, zmniejszone poczucie izolacji i więcej empatii w relacjach zawodowych.
Co może zrobić organizacja?
- Tworzenie przestrzeni na współczucie i autentyczne relacje Zastanówmy się, jak wyglądałaby firma, w której współczucie jest częścią kultury organizacyjnej. Jakie wartości by tam dominowały? Jakie postawy byłyby nagradzane?
- Budowanie więzi i wspólnoty Człowiek rozwija się w relacjach – nie wtedy, gdy czuje się osamotniony czy wykluczony. Współczucie w organizacji oznacza uznanie drugiego człowieka, wysłuchanie go i stworzenie atmosfery, w której czuje się on ważny i dostrzegany.
- Uważność i compassion jako wewnętrzne zasoby Choć organizacje często kojarzone są z presją i zadaniowością, mogą stać się także przestrzenią uzdrawiania i regeneracji. Praktyki uważności, medytacji i pracy z oddechem wspierają pracowników w byciu obecnym, odpornym na stres i bardziej zintegrowanym ze sobą.
- Rozwój badań i współpracy międzysektorowej Potrzebujemy rzetelnych badań, które pokażą, jak mindfulness i compassion realnie wpływają na organizacje. Ważne jest też łączenie sił między praktykami a naukowcami, aby budować mądre i skuteczne rozwiązania.
- Konkretne działania i role Zmiana kultury organizacyjnej nie dokona się sama – potrzebne są role i struktury wspierające ten proces. „Mistrzowie współczucia” (compassion champions), liderzy uważności, warsztaty i szkolenia – to wszystko może wzmacniać długofalowe zmiany.
- Wykorzystanie siły networkingu Tak jak organizacje potrafią budować sieci w kontekście biznesowym, tak
samo mogą tworzyć alianse i dzielić się wiedzą na temat dobrych praktyk w zakresie dobrostanu i współczucia.
Współczesne organizacje stoją przed wyborem: czy chcą być przestrzenią rywalizacji i chronicznego napięcia, czy też środowiskiem, które wspiera rozwój i odporność psychiczną swoich ludzi. Mindfulness i compassion nie są już tylko filozofią – są praktycznymi narzędziami, które – jeśli odpowiednio wdrożone – mogą chronić zdrowie, budować relacje i zwiększać efektywność zespołów. To czas, by z odwagą wprowadzać zmiany i budować miejsca pracy, w których człowiek – z jego emocjami, potrzebami i potencjałem – jest naprawdę w centrum.
Zapraszam Cię też na indywidulane sesje antystresowe HRV biofeedback i sesje mindfulness, oraz cotygodniowe warsztaty, które ruszają już we wrześniu!

Beata Krzos
Jestem psychologiem, który łączy naukę z uważną obecnością i nowoczesnymi narzędziami wspierającymi dobrostan. Jako coach ACC ICF, trenerka EEG i HRV Biofeedback oraz licencjonowana konsultantka i trenerka Odporności Psychicznej, wspieram zarówno dorosłych, jak i młodzież w odnajdywaniu wewnętrznej równowagi, regulowaniu emocji, koncentracji uwagi – niezależnie od wyzwań, z jakimi się mierzą. Uczę budowania relacji opartych na zdrowych granicach i uważnej komunikacji.