Pewność siebie a nasza efektywność – biologia naszego zachowania

Często nie uświadamiamy sobie co nami kieruje, kiedy reagujemy emocjonalnie. Uruchamiamy wtedy nasze mechanizmy obronne w odpowiedzi na zachowania innych osób. Każdy z nas ma potrzebę bycia docenianym, dlatego staramy się mieć o sobie dobre zdanie niezależnie od tego, co myślą inni – a dlaczego to dla nas takie ważne?

Potrzeba bycia docenianym a ewolucja

W dużej mierze wynika to z faktu, iż poczucie własnej wartości będące fundamentem pewności siebie, jest w dużej części zależne od tego, jak inni nas cenią. William Irvive w swojej książce „O pragnieniach ludzkich” pisze:

„(…) Chcielibyśmy, aby ludzie nas kochali, a jeśli nie kochali, to chociaż podziwiali. A jeśli nie jesteśmy w stanie wzbudzić w ludziach podziwu, szukamy szacunku i uznania.”

Z kolei inny słynny psycholog Daniel Goleman ujął to w ten sposób: 

„(…) Z biologicznego punktu widzenia zagrożenie naszej pozycji w oczach innych jest bardzo potężne. Prawie tak potężne, jak zagrożenie życia.”

Nasuwa się pytanie dlaczego uznanie i szacunek są dla nas tak ważne? Odpowiedź kryje się w naszej ewolucji – od czasów pierwszych plemion człowiek mógł przetrwać tylko dzięki swojemu plemieniu, a poza nim najczęściej ginął – zagrażały mu dzikie zwierzęta, żywioły natury, inne plemiona. Stąd nasza głęboka potrzeba uznania, szacunku, akceptacji i poczucie bycia potrzebnym w swojej grupie, ponieważ odrzucenie traktujemy jako biologiczne niebezpieczeństwo.

Biologiczny punkt widzenia

Z biologicznego punktu widzenia istotną umiejętnością w naszym życiu jest budowanie pozytywnych relacji z innymi ludźmi. Ważne jest jednak, aby postrzegać nasze relacje w kontekście swojej samooceny, dbania o swoje granice fizyczne, emocjonalne i mentalne oraz asertywnego reagowania, gdy ktoś wpływa na nasze poczucie wartości. 

Dlaczego w pracy i w naszym życiu prywatnym jest to tak istotne? W swojej pracy coacha i konsultanta odporności psychicznej najczęściej pomagam wzmocnić pewność siebie i odwagę w działaniu. Dzięki temu osoby lepiej radzą sobie w otoczeniu krytyków i narzekaczy. Zaczynają realizować to, czego chcą. Wierzą, że są dobrzy w tym, co robią. Pokonują poczucie, że nie dadzą rady, a ich umiejętności nie są szczególnie wartościowe i każdy może to robić. Wówczas przestają zwlekać i zaczynają działać! A to otwiera przed nimi nowe możliwości – pracy z pasją, realizacji własnych celów, rozwoju nowych kompetencji.

Dlaczego nie jesteśmy w pełni produktywni? - wyzwalacze

Skoro nasze poczucie bezpieczeństwa zależy w dużej mierze od pozytywnych relacji z innymi ludźmi, to nasza biologia sprawia, że wyczuwając coraz większe zagrożenie dla naszej wartości (np. bycie niedocenianym, nieszanowanym), coraz więcej energii zużywamy na jej obronę i odbudowanie

Sytuacje, które aktywują nasze zachowanie obronne są wyzwalaczami – ostrzegawczymi sygnałami o potencjalnym zagrożeniu. Im więcej takich wyzwalaczy, tym mniej jesteśmy efektywni i wydajni w swojej pracy. Więcej energii zużywamy wtedy na budowanie poczucia własnego wewnętrznego bezpieczeństwa.

Zastanów się jak ktoś reaguje, gdy znajdzie się w poniżej sytuacji:

  • Ktoś rozmawia ze mną protekcjonalnie i bez szacunku?
  • Mam poczucie niesprawiedliwego potraktowania czy niedocenienia?
  • Ktoś zmusza mnie do czekania czy nie udziela mi długo odpowiedzi?
  • Ktoś ociąga się z pracą nad ważnym projektem czy zadaniem, które koordynuję?
  • Ktoś wyznacza nierealne terminy, nie uzgadniając ich ze mną?
  • Ktoś inny jest doceniony za pracę, którą wykonuję?

Co dzieje się z naszym organizmem, gdy jesteśmy krytykowani?

Czy wiesz, że gdy mamy poczucie bycia krytykowanym, nasza zdolność klarownego myślenia słabnie? To sprawia, że przestajemy myśleć jasno i logicznie. Przyczyną jest reakcja na stres! A nie zadajemy sobie sprawy, iż zagrożenie poczucia wartości jest jednym z najsilniejszych bodźców stresogennych.

Margaret Kemeny i Sally Dickerson przeprowadziły analizy 208 badań dotyczących stresu i wyniki doprowadziły ich do przełomowego odkrycia. Najwyższy poziom kortyzolu we krwi i najbardziej ekstremalną z reakcji „walcz albo uciekaj” wywołuje „zagrożenie dla naszej świadomości społecznej, czyli zagrożenie naszej akceptacji społecznej, szacunku i statusu”.

Trening pewności siebie

Walczysz ze zbyt niską pewnością siebie? Możesz dowiedzieć się więcej i nauczyć się nowych nawyków wzmacniających pewność siebie w działaniu, uczestnicząc w profesjonalnym warsztacie online: 

Trening w 3 KROKACH: Siła i pewność siebie – zawodowo i prywatnie

Zapraszam Cię w dniu 5 maja 2021r. w godz. 17:00 – 20:30!

_____

Beata Krzos

Wellbeing coach, Trenerka biofeedback, Konsultantka Odporności Psychicznej, HeartMath® Certified Practitioner