Wyobraź sobie człowieka, który od lat zmaga się z przewlekłym bólem. Był u wielu lekarzy, przeszedł niezliczone badania, brał kolejne leki. Żaden z nich nie przynosił mu trwałej ulgi. Z czasem czuł się coraz bardziej bezradny, sfrustrowany, uwięziony w swoim ciele i w poczuciu, że jego życie kurczy się do wymiarów bólu.
To właśnie tacy pacjenci trafiali w latach 70. XX wieku do kliniki stresu w University of Massachusetts Medical School. Wielu z nich nie miało już nadziei. Wśród nich był mężczyzna, który przyznał: „Nie oczekuję już, że ból zniknie. Chcę tylko odzyskać choć odrobinę kontroli nad swoim życiem”.
Spotkał tam Jona Kabat-Zinna, młodego naukowca, który zamiast kolejnej pigułki zaproponował coś zupełnie innego: uważność. Ów pacjent, podobnie jak inni, zaczął krok po kroku uczyć się obserwować swoje ciało, oddech i myśli. Zamiast walczyć, zaczął zauważać. Zamiast odruchowo reagować – uczył się odpowiadać. Po kilku tygodniach powiedział: „Ból nadal jest, ale po raz pierwszy od lat czuję, że to ja mam wpływ na to, jak żyję. Odzyskałem siebie”.
Kim był człowiek, który zaproponował tę niezwykłą drogę? Jon Kabat-Zinn studiował biologię molekularną na Massachusetts Institute of Technology, a równocześnie praktykował zen i jogę. Zauważył, że to, co działa w tradycji Wschodu – uważność, obecność, praca z ciałem – można połączyć z nauką i medycyną.
W 1979 roku założył Stress Reduction Clinic i opracował ośmiotygodniowy program, który nazwał Mindfulness-Based Stress Reduction (MBSR) – Redukcja Stresu Oparta na Uważności. Jego celem nie było zastąpienie medycyny, ale uzupełnienie jej o coś, czego brakowało: umiejętność radzenia sobie z własnym umysłem, emocjami i stresem. Od tamtego czasu MBSR rozprzestrzenił się na cały świat, trafił do szpitali, uczelni, szkół i firm. Dziś to jeden z najlepiej przebadanych programów psychologicznych, a Jon Kabat-Zinn jest uznawany za pioniera nurtu mindfulness w medycynie i psychologii.
Program MBSR to 8-tygodniowy trening, który łączy medytację, proste formy jogi i uważne bycie z codziennością.
Celem nie jest wyeliminowanie problemów, czy uczuć, ale zmiana relacji z nimi – poprzez obecność, akceptację i wybór świadomej odpowiedzi.
Od momentu powstania MBSR stał się jednym z najlepiej przebadanych programów psychologicznych na świecie.
MBSR nie jest terapią w sensie klinicznym, ale jest programem wspierającym zdrowie – zarówno psychiczne, jak i fizyczne.
1. Zaburzenia lękowe
MBSR obniża poziom lęku uogólnionego, redukuje objawy fobii społecznej i napadów paniki. Badania pokazują, że program zmniejsza reaktywność ciała migdałowatego – części mózgu odpowiedzialnej za reakcje strachu.
2. Depresja
Choć specjalistycznym programem dla zapobiegania nawrotom jest MBCT (Mindfulness-Based Cognitive Therapy), badania potwierdzają, że MBSR zmniejsza objawy depresyjne i poprawia samopoczucie. Regularna praktyka obniża ryzyko nawrotów nawet o 40–50% u osób z historią depresji.
3. Przewlekły ból i zaburzenia psychosomatyczne
MBSR zmienia relację z bólem – zamiast walczyć i zaostrzać cierpienie, uczestnicy uczą się go akceptować i obserwować. Efektem jest spadek odczuwanego cierpienia, a także większa sprawczość w codziennym życiu.
4. Choroby przewlekłe
5. Wypalenie i stres zawodowy
Wśród nauczycieli, lekarzy i pielęgniarek program znacząco obniża wypalenie i poprawia empatię, co przekłada się na lepsze relacje zawodowe i osobiste.
Program MBSR ma charakter uniwersalny – każdy może skorzystać. Szczególnie wspiera w:
Współczesny świat przyspieszył. Smartfony, powiadomienia, presja czasu i sukcesu sprawiają, że żyjemy w stanie ciągłego napięcia. Nasze ciała i umysły nie są do tego przystosowane. MBSR nie zatrzyma świata – ale może nauczyć Cię, jak zatrzymać się w środku własnego życia. Jak odnaleźć spokój, nawet gdy wokół trwa chaos. Jak powiedział Kabat-Zinn:
„Nie możesz zatrzymać fal, ale możesz nauczyć się surfować”.
Pamiętasz pacjenta z początku tej historii? Jego ból nie zniknął, ale przestał rządzić jego życiem. Dzięki praktyce MBSR odzyskał poczucie sprawczości i wolności – coś, co wydawało mu się stracone.
To doświadczenie powtarza się dziś w setkach grup MBSR na całym świecie. Uczestnicy mówią:
Jeśli i Ty chcesz poczuć, że odzyskujesz ster we własnym życiu, zapraszam Cię na 8-tygodniowy kurs MBSR w Akademii Wellbeing.
Więcej o MBSR znajdziesz tutaj: https://akademiawellbeing.pl/redukcja-stresu-oparta-na-uwaznosci/
Zainteresował Cię artykuł?
Zapraszam do kontaktu😊
Jestem psychologiem, który łączy naukę z uważną obecnością i nowoczesnymi narzędziami wspierającymi dobrostan. Jako coach ACC ICF, trenerka EEG i HRV Biofeedback oraz licencjonowana konsultantka i trenerka Odporności Psychicznej, wspieram zarówno dorosłych, jak i młodzież w odnajdywaniu wewnętrznej równowagi, regulowaniu emocji, koncentracji uwagi – niezależnie od wyzwań, z jakimi się mierzą. Uczę budowania relacji opartych na zdrowych granicach i uważnej komunikacji.
