W codziennym pędzie, w walce z terminami, oczekiwaniami i rolami, łatwo się zagubić – stracić kontakt z samym sobą, z równowagą, z poczuciem sensu. Żyjemy w świecie, w którym nieustannie coś nas popycha do przodu: kolejne zadania, zobowiązania, wyzwania. Czasami możemy czuć się tak, jakbyśmy próbowali nadążyć za ruchem, który jest szybszy od nas samych.
A przecież odporność psychiczna to nie umiejętność „przetrwania po omacku” i nie twarda zbroja, która chroni przed światem. To raczej zdolność powracania do równowagi, wykorzystywania swoich zasobów i podejmowania decyzji w zgodzie ze sobą.
To 8-tygodniowa ścieżka, w której narzędziem wspierającym są praktyki uważności i serdecznej obecności, a istotą pracy – pięć filarów odporności psychicznej. Każdy z nich jest jak fundament, na którym można budować spokojniejsze, pełniejsze życie.
Każdy z nas może przeżywać momenty kryzysu – zmęczenie, przeciążenie, poczucie wypalenia. To część ludzkiego doświadczenia. Ale zawsze możemy wrócić do siebie – do swojego centrum, do wartości, które nas prowadzą, do relacji, które nas wspierają.
Trening Odporności Oparty na Uważności (MBRT) jest propozycją zatrzymania się. Przypomina, że odporność nie jest celem samym w sobie, ale procesem. Procesem uczenia się, jak wracać do równowagi – z uważnością i życzliwością – raz za razem, nawet po najtrudniejszych chwilach.
„Bo odporność to nie sztuka bycia twardym. To sztuka powracania do swojego środka – wtedy, gdy życie przyspiesza.” – Beata Krzos, autorka MBRT
Odporność psychiczna często kojarzona jest z siłą, hartem ducha, umiejętnością „niepoddawania się”. Ale w głębszym rozumieniu chodzi bardziej o elastyczność niż twardość. Odporna osoba nie jest tą, która nigdy nie upada, ale tą, która potrafi wstać i iść dalej – z większą świadomością, doświadczeniem i mądrością.
Uważność i życzliwość stają się w tym procesie cichymi sprzymierzeńcami. Pomagają zatrzymać się w chwili obecnej, zobaczyć wyraźniej swoje emocje, myśli i potrzeby. Dają przestrzeń, aby wybrać reakcję zamiast działać na autopilocie. W ten sposób każdy z pięciu filarów odporności może zostać pogłębiony i wzmocniony.
1. Zasoby – Twoja wewnętrzna siła
„Zatrzymaj się. Zauważ swoje zasoby. To one są fundamentem Twojej odporności.” – Beata Krzos, autorka MBRT
Podróż ku odporności zaczyna się od zatrzymania i spojrzenia w głąb siebie.
Pierwszy moduł kursu MBRT zaprasza do autodiagnozy odporności w oparciu o model 4C, który opisuje cztery kluczowe wymiary:
• Control (poczucie wpływu) – na ile mam poczucie, że mogę wpływać na sytuacje wokół mnie i na własne emocje?
• Commitment (zaangażowanie) – czy potrafię angażować się w to, co dla mnie ważne, i doprowadzać zadania do końca?
• Challenge (otwartość na wyzwania) – czy umiem traktować trudności jako okazję do nauki i rozwoju, a nie tylko zagrożenie?
• Confidence (pewność siebie) – czy wierzę w swoje kompetencje i zdolność poradzenia sobie w trudnych sytuacjach?
Autodiagnoza pozwala zobaczyć, które obszary są moją siłą, a które wymagają troski. To nie jest chłodna analiza ani ocena, ale uważne i życzliwe przyglądanie się sobie.
Połączenie z inteligencją emocjonalną
Model 4C pięknie splata się z inteligencją emocjonalną:
• Control to zdolność regulacji emocji,
• Commitment – motywacja,
• Challenge – elastyczność i reframing,
• Confidence – samoświadomość i budowanie wspierających relacji.
Pierwszy moduł MBRT jest więc punktem wyjścia do rozwijania samoświadomości – fundamentu zarówno odporności, jak i inteligencji emocjonalnej.
Historia z życia: Marta, młoda mama dwójki dzieci, uświadomiła sobie w tym module, że mimo zmęczenia jej zasobem jest umiejętność organizacji i wsparcie rodziny. To odkrycie pozwoliło jej poczuć, że nie jest bezradna, ale że ma na czym budować swoją siłę.
2. Wartości – kompas życia
„Życie zgodne z wartościami daje siłę nawet w najtrudniejszych chwilach.” – Beata Krzos, autorka MBRT
Wartości są jak wewnętrzny kierunkowskaz. Bez nich łatwo wpaść w wir działań, które nie niosą poczucia sensu.
W module drugim uczestnicy MBRT zatrzymują się, by zobaczyć: co dla mnie naprawdę ważne? Uważność pomaga oddzielić zewnętrzne oczekiwania od tego, co płynie z wnętrza. Życzliwość wobec siebie pozwala przyjąć te wartości bez poczucia winy czy porównywania się z innymi.
Życie zgodne z wartościami daje siłę do podejmowania decyzji, nawet jeśli nie są łatwe.
Historia z życia: Paweł, student ostatniego roku, odkrył, że wartością, która najbardziej go prowadzi, jest rozwój. Dzięki temu mógł świadomie zrezygnować z pracy, która nie dawała mu satysfakcji, i wybrać ścieżkę zgodną z jego
marzeniami.
3. Emocje – sztuka równowagi
„Uważność nie zmienia świata wokół nas, ale zmienia sposób, w jaki w nim jesteśmy.” – Beata Krzos, autorka MBRT
Emocje nie są wrogiem – są informacją. Mogą nas prowadzić, jeśli umiemy je rozpoznawać i regulować.
Uważność daje narzędzia do obserwowania emocji bez oceniania: „oto lęk”, „oto złość”. Życzliwość pozwala traktować je z czułością, a nie z krytyką. Dzięki temu odzyskujemy równowagę i wolność w reagowaniu.
To również rozwijanie kluczowego aspektu inteligencji emocjonalnej: samoregulacji.
Historia z życia: Karolina, nauczycielka, zauważyła, że zamiast wybuchać złością w klasie, zaczęła robić krótką pauzę oddechową. To drobna zmiana, ale pozwoliła jej zachować spokój i jednocześnie budować lepsze relacje z uczniami.
4. Relacje – siła życzliwości i wsparcia
„Odporność rośnie w relacjach – w empatii, życzliwości i prawdziwej obecności.” – Beata Krzos, autorka MBRT
Odporność rośnie w relacjach. W module czwartym uczestnicy MBRT przyglądają się jakości swoich więzi. Uczą się uważnej komunikacji: słuchania naprawdę, obecności w rozmowie, otwartości na perspektywę drugiego człowieka.
Relacje oparte na uważności i życzliwości stają się siecią bezpieczeństwa – miejscem, gdzie możemy wracać po wsparcie i skąd możemy czerpać siłę.
To także rozwój empatii i umiejętności społecznych – dwóch filarów inteligencji emocjonalnej.
Historia z życia: Michał, który przeszedł przez trudny rozwód, dzięki praktyce uważnej komunikacji nauczył się rozmawiać spokojniej z byłą partnerką. Zauważył, że to nie tylko ułatwiło wspólne wychowywanie dziecka, ale też dało mu poczucie większej stabilności wewnętrznej.
5. Sens i motywacja – energia do życia
„Sens i motywacja rodzą się z drobnych chwil: uśmiechu, ciszy, wdzięczności.” – Beata Krzos, autorka MBRT
Sens nadaje życiu kierunek. Bez niego łatwo popaść w rutynę, wypalenie i poczucie pustki.
W module piątym MBRT uczestnicy odkrywają, jak uważność pozwala dostrzegać drobne chwile, które niosą radość i znaczenie – uśmiech bliskiej osoby, zapach porannej kawy, ciszę w parku.
Życzliwość pomaga pielęgnować wdzięczność, a wdzięczność staje się paliwem dla motywacji. To rozwijanie kolejnego wymiaru EQ – wewnętrznej motywacji, która płynie z poczucia sensu, a nie z zewnętrznej presji.
Historia z życia: Tomek, informatyk, który czuł się wypalony w pracy, zaczął praktykować uważność w codziennych spacerach. Stopniowo zaczął odkrywać, że jego sens nie leży wyłącznie w projektach zawodowych, ale także w tworzeniu muzyki, która od dawna była jego pasją.
Wyobraźmy sobie Annę – trzydziestoparoletnią menedżerkę, która przez lata dawała z siebie wszystko w pracy. Ambitna, odpowiedzialna, zawsze dostępna. Telefon nie przestawał dzwonić, skrzynka mailowa była wiecznie pełna. W końcu zaczęła czuć, że każdy dzień wygląda tak samo: budzik, obowiązki, stres, zmęczenie.
Przyszedł moment, w którym Anna poczuła, że „nie daje już rady”. Pojawiły się pierwsze objawy wypalenia – brak energii, obojętność, trudność w podejmowaniu nawet drobnych decyzji.
Wtedy trafiła na praktykę uważności mindfulness online. Na początku trudno było jej usiąść i po prostu praktykować uważność i życzliwość wspierając się na oddechu. Myśli pędziły, ciało było napięte. Ale z czasem, krok po kroku, nauczyła się zauważać swoje emocje, swoje zmęczenie i swoje granice.
Zaczęła odkrywać swoje zasoby: wspierające relacje, małe chwile radości, które wcześniej pomijała. Uświadomiła sobie, że jej wartości – rozwój i autentyczność – domagają się więcej miejsca w codzienności. Zamiast traktować emocje jak wrogów, zaczęła ich słuchać. A życzliwość wobec siebie stała się antidotum na wewnętrznego krytyka.
Po kilku miesiącach nie wszystko w jej życiu się zmieniło – praca nadal była wymagająca. Ale Anna zaczęła inaczej ją przeżywać. Odnalazła więcej spokoju, zaczęła stawiać granice i wróciła do małych rytuałów, które dawały jej radość.
To właśnie jest odporność: nie brak trudności, ale zdolność powracania do równowagi, nawet po doświadczeniu wypalenia.
Zachęcam Cię do pójścia tą drogą. Zainteresował Cię artykuł?
Zapraszam do kontaktu
Beata Krzos
Jestem psychologiem, który łączy naukę z uważną obecnością i nowoczesnymi narzędziami wspierającymi dobrostan. Jako coach ACC ICF, trenerka EEG i HRV Biofeedback oraz licencjonowana konsultantka i trenerka Odporności Psychicznej, wspieram zarówno dorosłych, jak i młodzież w odnajdywaniu wewnętrznej
równowagi, regulowaniu emocji, koncentracji uwagi – niezależnie od wyzwań, z jakimi się mierzą. Uczę budowania relacji opartych na zdrowych granicach i uważnej komunikacji.
